استان قندوز در شمال افغانستان در دور روز گذشته، صحنه جنگهای خونینی بوده است. شب شنبه طالبان با حملات گسترده بر پایگاههای ارتش ملی در شهرستان خانآباد سعی در تصرف این پایگاهها داشتند که با حمله هوایی نیروهای ارتش افغانستان، تلفات سنگینی بر طالبان وارد شد. از سوی دیگر طالبان بر دو شهرستان دیگر نیز در این استان حملهور شدند که با حملات متقابل ارتش ملی افغانستان نزدیک به ۳۰ طالب در این حملات به قتل رسیدند. این حملات نمونهای کوچک از جنگهای شدید طالبان در میانه مذاکرات صلح قطر است که در تلاش برای ایجاد ثبات در افغانستان صورت میگیرد. از یک هفته به اینسو مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان در دوحه قطر آغاز شده است. هرچند این مذاکرات دور از چشم رسانهها و در پشت درهای بسته صورت میگیرد. بااینحال گزارشهای منتشرشده از این مذاکرات نشان میدهد که روند نزدیکی دیدگاهها بهسختی صورت میگیرد. طبق آنچه به اطلاع رسانهها رسیده است، هنوز اختلافهای زیادی حتی در رابطه به کلیات موارد مورد گفتوگو وجود دارد.
اما خارج از اختلاف بر موضوعات موردبحث در مذاکرات، یک اختلاف بزرگ دیگر میان دولت افغانستان و گروه طالبان، بحث آتشبس است. دولت افغانستان بارها آتشبس را زمینهساز نزدیکتر شدن دیدگاهها در مذاکرات صلح عنوان کرده است. رئیسجمهور غنی بهتازگی بار دیگر نیز طالبان را فراخوانده است تا آتش را برقرار سازند. دکتر عبدالله رئیس شورای مصالحه ملی نیز در سخنرانی ابتدای مذاکرات صلح در دوحه بر برقراری آتشبس بشردوستانه تأکید کرد.
مقامهای خارجی نیز آتشبس را پیشزمینه مذاکرات دانستند. چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه، دبیرکل سازمان ملل متحد و ناتو و تعداد دیگری از نمایندگان کشورهای مختلف در سخنرانیهایشان در مراسم آغاز گفتوگوهای صلح روی برقراری آتشبس تأکید کردند.
بااینحال طالبان تلاش کردند تا در این رابطه زیاد بحث نکنند. حتی مقامهای این گروه در مصاحبههای خود در حاشیه مراسم آغازین مذاکرات، بهصورت مبهم در مورد آتشبس صحبت کردند. واقعیت این است که طالبان میخواهند امتیاز بزرگتری را برای آتشبس به دست بیاورند. در حال حاضر آنها در تلاشاند که با تشدید حملات خود بر مواضع دولت افغانستان، برتری خود را در عرصه جنگ به رخ جهانیان بکشند؛ اما این مسئله اثر برعکس گذاشته است. اولاً که برخلاف توقع طالبان، آنان در جنگهای تازهای که راه انداختهاند، تلفات سنگینی متحمل شده و جایی را هم نتوانستند تصرف کنند.
دوم اینکه در افکار جهانی، طالبان برخلاف تلاششان برای نشان دادن تغییر، همچنان گروهی سازشناپذیر و جنگطلب معرفیشدهاند.
زمانی مذاکرات صلح میان دو طرف درگیر، برای رسیدن به یک توافق دائمی صورت میگیرد که آتشبس رعایت شود؛ زیرا دو طرف درگیر میخواهند به صلح برسند و دوام جنگ دیگر مفهومی ندارد؛ اما برای طالبان، حتی کوچکترین روزنهای که بتواند آنان را در عرصه جنگ و درگیری برتر نشان دهد، بسیار مهم است.
به باور محافل سیاسی، تداوم جنگ و تأکید طالبان برای این تداوم، نشانگر این مسئله است که طالبان در عرصه مذاکرات نتوانستهاند تا موفقیت چندانی برای امتیاز گیریهای بزرگ به دست بیاورند. به همین خاطر متوسل به جنگ و درگیری شدهاند. از دید محافل سیاسی طالبان تلاش دارند تا به داغتر ساختن کورههای جنگ، دولت افغانستان را در استیصال و درماندگی قرار دهند تا مجبور شوند، امتیازهای بزرگی را برای طالبان ارائه دهند. این مسئله میتواند طالبان را در میدان مذاکره دست برتری بدهد؛ اما مسلماً دولت افغانستان هم ترفندهای سیاسی طالبان را متوجه شده و بهاصطلاح عام دست طرف را خواندهاند. حملات متقابل و شدید دولت افغانستان درحالیکه پیشازاین بیانشده بود، نیروهای امنیتی افغان در حال دفاع فعالاند، نشان میدهد که ارتش افغانستان دیگر آن خوابآلودگیهای سابق را ندارد.
امید مردم در این است که طالبان به این نتیجه برسند که تشدید جنگ و حملات آنان نمیتواند کوچکترین اثر سوی بر روند صلح افغانستان بهجا بگذارد.